Üns ve Ünsiyet
İstilahi bir literatür olarak üns ve ünsiyet ülfet etmek ısınmak nazlanmak samimi olmak cana yakın olmak birinin yanında çekingen ve resmi olmamak sevenin sevgilisi ile hemdem olması korkmadan ona yaklaşması ve dilediğini çekinmeden söylemesi sohbetinden zevk alması gibi pek çok manayı ihtiva etmektedir. Enis ünsiyet kelimesinden türetilmiştir.
Dost sevgili nazlı sevimli anlamından iştikak ile kula atfedilen bir mana ihtiva etmektedir.munis ünsiyet veren dost manasi ile Allahin ismi olarak değerlendirilebilir
Başka bir ifade ile sarf ve nahiv arapça dil ulemasına göre ins yani hazreti insan üns kökünden bir kelime lafız olarak değerlendirilmiştir bütün manalar makbul ve kabul edilebilir manalardır.Her Şey zıddı ile bilinir mülahazası ile ünsiyet enis ve munis manalarını nazarlarımızı çevirdiğimizde zıddiyet ifadesi olarak vahşet ve heybet bir nebze bu manaları akla getirir.Zıddiyet çerçevesinden hareketle sevgiliden çekinme ve endişe kavramları ünsiyeti açıklamamıza yardım edecektir.
Kurani boyutta üns ve ünsiyetin misallerini iki peygamberde görmekteyiz biri ibrahim peygamberdir ki İki kurani kıssa ile taçlanmıştır hz ibrahim’in pek çok kıssaları var olsada üns ve ünsiyeti burada müşahede edebiliriz
Diğer bir peygamber kuranda pek çok surede kıssa ve misalleri olan musa peygamberdir.
Meseleye tasavvuf zaviyesinden yaklaştığımızda derinlemesine enfüsi bir bakışla kul ile allah arasında oluşan üns rabıtası kul ile allah arasında kulluğun hiç bir şekilde had sınırlarını aşmadığı sen ve ben senli benli olmanın meydana getirdiği gönüllerde meydana gelen ümit halinin ünsiyet ilişkisine evrildiği yaratana yakınlıkla dostluk aşinalığın en lezzetli halidir ünsiyet.
Evet ünsiyette haliliyetin merkez ve mecrasının nirengi olan remiz ve işaretlerin sırların faş olduğu ünsiyet kuran kulun rabbinden itminana erdiği rıfk ile muamele görüp dostun inayetine nail olmaktır ünsiyet
Kurbiyet ve yakınlık kuran munis olan rabbi teala
Dost ve ünsünü bahsettiği her bir kuluna sonsuz
keremini hibe ederek gönüllerdeki endişe teşviş ve hüznü ünsiyet şarabını tattırarak kulunun iç çalkantı ve darlıklarını şen ve şakraklığa çevirerek ünsiyetin derinliklerinde kulunu açar
Nitekim hz ibrahim ünsiyetin yakin olduğu hallerde
Rabbinden yarattığı mahlukatı öldürdükten sonra diriltmesini dilemişti hz ibrahim peygamber olduğu halde şüphe ve şek sebebi ile değil kendisi insanlar içinde seçkin olan peygamber zümresindendir
Bu Allah ile olan ünsiyeti nedeni ile meydana gelen bir letafetir.
Nitekim musa peygamberde Allaha ünsiyeti sebebi ile
Allah celle celalühü görmek talebinde bulunmuştur.
Asıl şayanı dikkat ve incelik habibi kibriyada tezahür etmiştir zira hiç bir nebi onun nail olduğu ünsiyete erişmemiştir.
Zira Allah’ın diğer peygamberlere ünsiyeti dünyadaki tecellileri üzerine devran etmiştir.musa rabbi tealayı bu dünyada görmeyi murad etti ünsiyetin bir merhalesidir.
Hz ibrahim ateşle ve yeniden dirilişi bu dünyadaki ünsiyetteki mertebe ve derecesine göre talep etti.
Habibi hudanın ünsiyeti ise ilk o ünsiyetle halk olunduğundan hem evvel hem ahir olarak
Kainat ve insanlığın hem bidayetidir hemde nihayetini teşkil ettirir.Evet habibi huda şefii ruzi ceza ünsiyet boyutunda refiki ala olan rabbinin ünsiyet ve kurbiyetinin tecellilerini hem dünya ciheti ile hem ukba ciheti ile miraçta müşahede etmiştir ki miraçtaki ünsiyet dünya ve dünyadaki ünsiyet tecellileri ile alakalandırılmaz
Netice kelam ünsiyetin karinesi olan kevser duha sureleri nübüvvet ve velayetin şemsi duhası ve bedrı ducası olarak hakikat ve marifet burçlarında seyru süluk seferinin karanlık ve zulmet kuyularında bir siracünnur.
Olarak saliklere yol gösterir.
Bayezid-i Bistami Hazretleri Buyurdu ki; On Şey İnsan Varlığını Öldürür:
❖ Terbiye Azlığı,
❖ Cehâlet Çokluğu,
❖ Halktan Nimet Beklemek,
❖ Şehvet Azgınlığı ve Nefs Kudurganlığı,
❖ Baş Olma Sevdâsı,
❖ Dünyâya Lüzûmundan Fazla Meyletmek,
❖ Allahû Teâlâ Katında Nefs ile Dostluk Kurmak,
❖ Çok Yemek,
❖ Çok Uyumak,
❖ Kalabalığa Uymak.
Sevâd-ı A’zam
İbrahim YERLİKAYA